Ondersteuning thuis

Voorbereiden op de toekomst met dementie 

Dementie verandert je leven en je relatie. Gelukkig verloopt de ziekte meestal langzaam. Dat geeft tijd om te wennen en je aan te passen. Toch is het verstandig om op tijd een aantal praktische zaken te regelen. Denk aan financiële zaken, zorg en ondersteuning. Zo ben je beter voorbereid op wat komen gaat.

Ook al zie je ertegenop of heb je weinig tijd, het is belangrijk om nu actie te ondernemen. Dat geeft rust en duidelijkheid voor later.

Online trainingen over dementie
Als je zorgt voor iemand met dementie, is het fijn om meer te weten over de ziekte. Er zijn verschillende online cursussen die je helpen om beter om te gaan met dementie. Deze trainingen geven uitleg over:

• Wat dementie is
• Hoe je omgaat met veranderend gedrag
• Hoe je goed voor jezelf blijft zorgen
• Praktische tips voor het dagelijks leven

Ook als je naaste ander gedrag laat zien dan vroeger, is het waardevol om een training te volgen. Je leert beter begrijpen wat er gebeurt en hoe je hier mee om kunt gaan.

Eerste stap: orientatie

Casemanagement bij dementie: persoonlijke begeleiding
Als er zorgen zijn over dementie, kan de huisarts je doorverwijzen naar een casemanager dementie. Dit is een professional die gespecialiseerd is in dementie en jou en je naaste langdurig begeleidt.

De casemanager kijkt niet alleen naar de ziekte zelf, maar vooral naar wat de gevolgen zijn in het dagelijks leven. De begeleiding is intensief en persoonlijk, en richt zich op zowel de persoon met dementie als op de mensen eromheen.

In de regio Zaanstreek Waterland verzorgen organisaties als De Zorgcirkel, Evean en Parnassia het casemanagement.

Wat doet een casemanager?

• Is een vast aanspreekpunt en vertrouwenspersoon
• Houdt het verloop van de ziekte in de gaten
• Helpt bij het regelen van passende zorg en ondersteuning
• Geeft advies en begeleiding bij praktische vragen
• Betrekt familie of andere naasten bij gesprekken als dat nodig is

Samen met de casemanager kun je stap voor stap kijken wat nodig is, nu en in de toekomst.

De rol van de huisarts
Als je – naast dementie – lichamelijke klachten hebt, is de huisarts jouw eerste aanspreekpunt. De huisarts blijft jouw behandelaar voor medische problemen.

De casemanager dementie werkt nauw samen met de huisarts. Samen zorgen zij ervoor dat alle zorg goed op elkaar is afgestemd. Zo weet iedereen wat er speelt en krijg je de juiste hulp op het juiste moment.

Vraag hulp van familie, bekenden of vrijwilligers
Veel mensen willen graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Dat lukt beter als er structuur is in de dag en week. Een vast ritme geeft rust en overzicht.

Praat hierover met mensen in je omgeving. Het kan helpen als iemand af en toe je naaste meeneemt voor een wandeling, een boodschap, een fietstocht of een autorit. Zo heb jij even tijd voor jezelf, en je naaste krijgt aandacht en afleiding.

Er zijn ook vrijwilligers die kunnen helpen door gezelschap te bieden. Als dit niet genoeg is, kun je denken aan professionele dagopvang. Daar krijgt je naaste begeleiding en activiteiten, en heb jij wat ruimte om op adem te komen.

Oriënteer je op het aanbod in de buurt
De overheid wil dat mensen die zorg nodig hebben zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Daarom zijn er verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar.

Mensen met dementie en hun naasten hebben vaak hulp nodig. Gelukkig zijn er regelingen en financiële vergoedingen die daarbij kunnen helpen. Denk aan zorg, begeleiding en praktische ondersteuning.

Voor advies en hulp kun je terecht bij:

• De casemanager dementie – je vaste contactpersoon voor zorg en ondersteuning.
• Een mantelzorgmakelaar – helpt bij het regelen van zorg en het combineren met werk.
• Een onafhankelijke cliëntondersteuner – denkt mee over jouw rechten en mogelijkheden.

Samen zorgen zij ervoor dat je de juiste hulp krijgt, op het juiste moment.

Dagbesteding en hulp in het huishouden

Dagbesteding helpt om structuur aan de dag te geven. Er is ruimte voor gezelligheid, ontspanning en activiteiten. Alles is gericht op het behouden van zelfstandigheid. Daarnaast geeft het de mantelzorger even tijd voor zichzelf.

Door dementie wordt het steeds moeilijker om zelfstandig huishoudelijke taken uit te voeren. Er is ondersteuning mogelijk om deze taken samen te doen of (gedeeltelijk) over te nemen. Denk aan hulp bij schoonmaken, koken of de was.

Zo blijft het thuis wonen langer haalbaar en prettig voor iedereen.

Deze ondersteuning gaat via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo).

Ondersteuning via de Wmo: het keukentafelgesprek

Om hulp te krijgen via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), kun je een keukentafelgesprek aanvragen bij de gemeente waar je naaste woont.

Tijdens dit gesprek komt een medewerker van de gemeente langs. Samen bespreek je welke zorg en ondersteuning nodig is, en hoe dit geregeld kan worden. Je krijgt ook meteen informatie over eventuele kosten.

Een keukentafelgesprek kun je aanvragen via:

• Het Wmo-loket van je gemeente
• Het Sociaal Wijkteam (alleen in Zaanstad)
• De website van je gemeente

De casemanager dementie kan je helpen bij het aanvragen en voorbereiden van dit gesprek.

Dagelijkse opvang en respijtzorg

Zorgen voor iemand met dementie is zwaar. Je naaste heeft veel aandacht nodig en je maakt je vaak zorgen. Door de ziekte verandert je naaste, en dat maakt het extra moeilijk. Je kunt niet meer rekenen op steun van degene voor wie je zorgt.

Het is goed om te weten dat er hulp is als het je even te veel wordt. Je kunt altijd contact opnemen met een casemanager dementie, huisarts of psycholoog. Zij denken met je mee en bieden ondersteuning.

Gespecialiseerde dagopvang
Dagopvang is een fijne manier om je naaste een prettige daginvulling te geven. De activiteiten sluiten aan bij wat iemand nog kan en leuk vindt. Voor jou als mantelzorger betekent dit: even tijd en ruimte voor jezelf.

Wil je dagopvang regelen? Neem dan contact op met de gemeente. De casemanager kan je hierbij helpen.

Tijdelijke logeeropvang bij dementie
Soms is het nodig om even op adem te komen als mantelzorger. Dat kan bijvoorbeeld als je er een paar dagen tussenuit wilt, of als de zorg tijdelijk te zwaar is. Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is het mogelijk om logeeropvang aan te vragen.

Je naaste met dementie kan dan voor een korte periode ergens logeren, bijvoorbeeld een paar dagen of een week. Zo krijg jij als mantelzorger de ruimte om bij te komen.

Een voorbeeld van logeeropvang is  Het Buitenhuis, een plek waar mensen met dementie in een veilige en prettige omgeving kunnen verblijven.

Wil je logeeropvang regelen? Neem dan contact op met je gemeente. De casemanager dementie kan je hierbij helpen.

De rol van technologie en thuiszorg bij dementie

Als je naaste met dementie thuis woont, kan er op een gegeven moment behoefte ontstaan aan hulp bij de lichamelijke verzorging of het innemen van medicijnen. De thuiszorg kan hierbij ondersteunen.

Een wijkverpleegkundige bespreekt samen met jou welke hulp nodig is. Soms kunnen ook technologische hulpmiddelen worden ingezet, zoals:

• Beeldbellen voor contact op afstand
• Een zorgrobot voor begeleiding en herinneringen
• Een automatische medicijnverdeler die op vaste tijden medicijnen geeft

Deze vorm van zorg valt onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). De casemanager dementie kan je helpen bij het aanvragen van thuiszorg en het kiezen van passende hulpmiddelen.

Ergotherapie, fysiotherapie of logopedie? 

Bij dementie is het belangrijk om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven. Ergotherapie, fysiotherapie en logopedie kunnen daarbij helpen.

• Ergotherapeut
  Helpt om dagelijkse activiteiten makkelijker en veiliger uit te voeren. Bijvoorbeeld bij persoonlijke verzorging, huishoudelijke taken, bewegen in huis of contact met anderen. De ergotherapeut kan ook begeleiding geven via de methode EDOMAH, speciaal voor mensen met dementie.
• (Geriatrie) fysiotherapeut
  Begeleidt bij het behouden van mobiliteit en werkt aan herstel bij lichamelijke klachten. Zo blijft je naaste zo lang mogelijk in beweging.
• Logopedist
  Helpt bij problemen met spreken, taal of slikken. Dit komt vaak voor bij dementie en kan veel invloed hebben op het dagelijks leven.

Deze vormen van zorg dragen bij aan het behoud van zelfredzaamheid en een betere kwaliteit van leven.

Langdurige zorg via de Wlz

Als de zorg of ondersteuning thuis niet meer voldoende is, kun je hulp krijgen via de Wet langdurige zorg (Wlz). Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) beoordeelt of je in aanmerking komt voor een Wlz-indicatie. Je kunt deze zelf aanvragen, of samen met je casemanager dementie.

Heb je een Wlz-indicatie?
Als je een Wlz-indicatie hebt, vervallen de eerdere indicaties via de Wmo en Zvw. Alle zorg wordt dan geregeld vanuit de Wlz. Dit geeft duidelijkheid en maakt het makkelijker om passende zorg te organiseren.

Zorg thuis: MPT of VPT
Met een Wlz-indicatie kun je kiezen hoe je de zorg thuis wilt ontvangen:

• Modulair Pakket Thuis (MPT)
  Je kiest zelf welke zorg of ondersteuning je nodig hebt en van welke aanbieder. Je gebruikt zorg die op dat moment nodig is.
• Volledig Pakket Thuis (VPT)
  Je krijgt alle zorg die je normaal in een zorginstelling zou krijgen, maar dan thuis. Dit is inclusief maaltijden, begeleiding en ontspanning. Bij voorkeur geleverd door één zorgaanbieder.

Eigen bijdrage en rekenhulp

In de meeste gevallen betaal je mee aan de zorg of ondersteuning die je thuis ontvangt. Om de hoogte hiervan te berekenen bekijk je de rekenhulp op de website van het CAK.

Hulp bij het regelen  

Vind je het lastig om zorg of ondersteuning voor je naaste te regelen? Vraag dan hulp in je eigen omgeving of bij het Wmo-loket van de gemeente. Je hebt recht op hulp van een onafhankelijke cliëntondersteuner. De gemeente moet ervoor zorgen dat deze beschikbaar is.

Een cliëntondersteuner kent de regels en de ‘taal’ van de gemeente. Diegene helpt om jullie vragen duidelijk te maken en om te zetten in een goede zorgaanvraag.

De casemanager dementie kan ook helpen. Die kent jullie situatie goed en weet welke hulp nodig is. De casemanager kan ook aansluiten bij het keukentafelgesprek met de gemeente.

Wil je zelf zorg inkopen? Dan kun je gebruik maken van een persoonsgebonden budget (Pgb). Daarmee kies je zelf wie de zorg levert en wanneer.